Herwonnen Jaren

Inleiding
(door Frans Keuchenius)

Indië in de jaren dertig van de vorige eeuw, dat moet paradijselijk geweest zijn. Zeker voor kinderen van Hollandse ouders. Elke dag goed weer, meestal behaaglijke temperaturen, ruime huizen, meerdere bedienden, tuinen – ruime tuinen, vaak met vruchtenbomen van allerlei soort. School van 7.30 tot 12 of 13 uur en daarna altijd vrij – geen huiswerk. Veel spelen dus en veel avontuur.

Toen wij, in 1946, terugkwamen in Nederland was dit paradijselijke plaatje van Indië nog gemeengoed. Van oorlogsleed tijdens de Japanse bezetting kon weinig sprake geweest zijn. “Jullie zullen wel wat meegemaakt hebben, maar in zo’n land met zo’n klimaat moet dat toch zijn meegevallen vergeleken met ons leed in Nederland, denk alleen maar aan onze laatste hongerwinter.”

Wij, gerepatrieerden, liepen regelmatig tegen dit idee op en deden al snel geen pogingen meer om onze verhalen te vertellen. Trouwens, de toekomst riep en er was een behoorlijke leerachterstand. Vier jaar waren we niet naar school geweest. De scholen met Nederlands als voertaal waren onmiddellijk gesloten door de Japanse bezetter nadat ze in maart ‘42 waren binnengevallen.
Nu, in 2000, is langzaamaan gemeengoed dat het paradijs nergens op de wereld bestaat. Nu niet, en toen ook niet. Er zijn paradijselijke plekken, streken; er zijn paradijselijke momenten. Maar vandaag of morgen ontdekken we de keerzijden. Ook in Indië waren er de keerzijden. Ook al vóórdat de Japanners de Indische archipel bezetten begin 1942.

Lang niet iedereen zag deze schaduwkanten. Daarvoor was nodig om goed te kunnen kijken, luisteren en invoelen. Daarin waren de meeste Hollanders niet erg begaafd, zeker niet waar het ondergeschikten betrof. Laten we niet vergeten dat toen, zowel in Indië als in Nederland, veel formeler geleefd werd. Zowel daar als in Indië hoorde het te gaan zoals het altijd gegaan was. Veel bleef onbespreekbaar of verborgen.
In dit boek zal in hoofdstuk 1 verteld worden over het aantrekkelijke kinderleven van alledag in het Indië van vóór de oorlog met Japan; schaduwkanten zullen hoogstens terloops om de hoek komen kijken. In de hoofdstukken daarna zal het gaan over de Japanse bezetting en de daaropvolgende Indonesische revolutie -de Bersiaptijd-; de gevolgen ervan voor de Nederlanders, voor ons gezin, voor mij persoonlijk.

Dit boek bevat mijn oorlogservaringen in de periode dat ik 13 tot 18 jaar was. Het is opgediept en opgeschreven toen ik 72 jaar werd, en daarna veelvuldig gecheckt bij lotgenoten en geschiedenisdocumenten.

Dit boek is verkrijgbaar door overmaken van € 14,00 op IBAN NL62BUNQ2025547129, t.n.v. A.A. Keuchenius. Onder vermelding van Herwonnen Jaren, plus uw adresgegevens. Mailen voor meer info naar abumelle@xs4all.nl